«Φούσκες»

Καθημερινή 27.06.2009

Tου Aντωνη Kαρκαγιαννη

Όταν λέμε «φούσκα» όλοι καταλαβαίνουν τι εννοούμε, κυριολεκτικά ή μεταφορικά. Μόλις ακούμε τη λέξη αμέσως έχουμε μια εικόνα: το μπαλόνι, τη σαπουνόφουσκα, αλλά ανάλογα με τα συμφραζόμενα και το απόστημα. Είναι δύσκολο να περιγράψεις τη φυσική κατάσταση μιας σαπουνόφουσκας. Ξέρεις όμως ότι είναι ένα όμορφο με τους ιριδισμούς, αλλά και εξαιρετικά εύθραυστο κατασκεύασμα από νερό και σαπούνι, διαλύεται σε ελάχιστα δευτερόλεπτα και αποκαλύπτει το περιεχόμενό του, που είναι αέρας όχι και τόσο φρέσκος, δηλαδή τίποτα. Μεταφορικά όταν αναφερόμαστε στις σαπουνόφουσκες ενός ρήτορα εννοούμε τα όμορφα λόγια που και αυτά δεν έχουν κανένα περιεχόμενο.

Φαίνεται ότι από αυτή την απλή μεταφορά οδηγηθήκαμε σε πιο σύνθετες. Μιλάμε για «φούσκα του χρηματιστηρίου» και εννοούμε μια τεχνητή και υπερβολική διόγκωση των αξιών του, άχρηστα χαρτιά που ξαφνικά αποκτούν τόσο μεγάλη αξία, ώστε να διεγείρουν την κερδοσκοπική βουλιμία όλων μας και να πιστεύουμε ότι αγοράζοντας σε ευτελή τιμή ένα άχρηστο χαρτί αυτό θα πάρει αξία και θα κερδίζουμε μεγάλα ποσά. Ηταν τέτοια η κερδοσκοπική υστερία μας ώστε δεν πιστέψαμε τους ελάχιστους συνετούς που μας έλεγαν ότι είναι μια φούσκα που θα σπάσει και θα αποκαλύψει ότι περικλείει μόνο φρέσκο αέρα χωρίς καμιά αξία. Πολλοί έχασαν τα λεφτά τους και λίγοι και επιτήδειοι τα κέρδισαν.

Το χρηματιστήριο μας έδωσε το τέλειο σχήμα και την ακριβή έννοια της μεταφορικής φούσκας. Μικρού όμως μεγέθους και τοπικής σημασίας. Η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση αποκάλυψε τεράστιες φούσκες. Εταιρείες και ονόματα, φίρμες για τις οποίες μιλήσαμε με θαυμασμό και δέος και νομίζαμε ότι περιείχαν αξίες και περιουσίες πολλών δισεκατομμυρίων. Ξαφνικά, μια μέρα και σε μια μέρα, οι φούσκες έσπασαν και ξεχύθηκε ο βρώμικος αέρας που περιείχαν δηλητηριάζοντας τη ζωή μας σε πλανητική κλίμακα.

Με την τραγική εμπειρία από αυτές τις δύο φούσκες σκέφτομαι μήπως και ο Τύπος στη χώρα μας, τα λεγόμενα μέσα ενημέρωσης γενικότερα, που όλοι τα φοβόμαστε, τα τρέμουμε και τα θαυμάζουμε, μήπως και αυτά είναι μια φούσκα που θα σπάσει και θα αποκαλύψει τον αέρα που περικλείει, φρέσκο ή βρώμικο.

Δεκάδες εφημερίδες στην πρωτεύουσα, εκατοντάδες σε όλη τη χώρα, με ελάχιστη κυκλοφορία, επιβιώνουν ανεξήγητα και παριστάνουν ότι έχουν μεγάλη αξία, οικονομική και ιδεολογική. Εκατοντάδες ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί, σχεδόν σε κάθε πόλη και κωμόπολη. Οχι μόνο παριστάνουν ότι έχουν αξία, αλλά και πείθουν. Ακούμε απίθανες αγοραπωλησίες εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ. Και στον περίγυρο μια στρατιά δημοσιογράφων και «δημοσιογράφων» με τη φιλοδοξία να δοξαστούν και να λάμψουν.

Είναι μια φούσκα που θα σπάσει και θα δηλητηριάσει τη ζωή μας με βρώμικο αέρα...